Tổng quan về các bệnh viêm gan và cách phòng trị bệnh gan hay

Bệnh viêm gan là gì?

Viêm gan (Hepatitis) là tình trạng tổn thương tại gan, đặc trưng bởi sự hiện diện của các tế bào bị viêm trong mô gan. Bệnh thường do virus viêm gan siêu vi gây ra, theo các chuyên gia có 5 loại virus gây viêm gam là A, B, C, D, E và mỗi loại có tính chất và khả năng lây bệnh khác nhau.

Bệnh viêm gan thường không có triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu. Hầu hết người mắc bệnh chỉ phát hiện ra bệnh sau khi đã diễn tiến đến giai đoạn nặng. Đa số các trường hợp viêm gan được chẩn đoán trong những lần khám sức khỏe định kỳ.

Viêm gan có mấy loại?

Cách phân loại viêm gan khá phức tạp, nếu dựa theo giai đoạn bệnh thì có thể chia thành 2 loại:

Viêm gan cấp tính: thời gian mắc bệnh khoảng 6 tháng, dấu hiệu nhận biết bệnh thường không rõ ràng.

Viêm gan mãn tính: tình trạng bệnh kéo dài trên 6 tháng bệnh đã trở nên nghiêm trọng hơn và có thể diễn tiến thành các bệnh lý nguy hiểm như xơ gan, ung thư gan,…

Nguyên nhân gây bệnh viêm gan

Bệnh viêm gan do nhiều nguyên nhân gây ra và được chia làm 3 nhóm nguyên nhân chính:

Viêm gan do nhiễm virus, ký sinh trùng

Ngày nay, y học đã ghi nhận có những virus gây bệnh viêm gan như virus siêu vi A, B, C, D, E, G và những virus khác như CMV, EBV; virus herpes, quai bị, rubella… Trong đó, thường gặp nhất là viêm gan do virus siêu vi B, C, có thể diễn tiến thành viêm gan cấp tính và để lại những biến chứng nguy hiểm như xơ gan, ung thư gan…

Hiện Việt Nam nằm trong khu vực có tỷ lệ lưu hành virus viêm gan B, C cao nhất thế giới. Tuy nhiên, có đến 90% người bị viêm gan không biết được tình trạng bệnh của mình dẫn đến chủ quan trong phòng, trị bệnh.

Với viêm gan do ký sinh trùng, người bệnh có thể mắc phải do tác động của ký sinh trùng sốt rét Plasmodium falciparum hoặc một số loại amip.

Virus, ký sinh trùng tấn công vào gan gây viêm gan

Viêm gan do nhiễm độc

Với nhóm này, viêm gan xảy ra do lạm dụng rượu bia, thuốc điều trị hoặc dùng thực phẩm bẩn, tiếp xúc lâu ngày và thường xuyên với các hoá chất độc hại.

Viêm gan do rượu bia là tình trạng viêm và hoại tử tế bào gan do tiêu thụ đồ uống có cồn trong thời gian dài. Đây là tình trạng tiến triển của bệnh gan nhiễm mỡ do rượu bia và có thể diễn tiến thành xơ gan.

Viêm gan do thuốc bắt nguồn từ thói quen lạm dụng thuốc dẫn đến quá liều, gây phản ứng lên gan, quá tải khả năng chuyển hoá thuốc và giải độc của gan. Sự tổn thương này có thể xảy ra với các loại thuốc uống, tiêm, xịt hít qua mũi hoặc dán trên da.

Ngoài ra, các loại thực phẩm không an toàn, tồn dư nhiều chất bảo quản, chất nhuộm màu, phụ gia độc hại cũng có thể tấn công làm gan nhanh suy yếu, dẫn đến viêm gan.

Viêm gan tự miễn

Viêm gan tự miễn là tình trạng viêm ở gan xảy ra khi hệ thống miễn dịch của cơ thể tự tấn công gan. Tuy nhiên đây là bệnh hiếm gặp, chưa xác định được nguyên nhân. Một số trường hợp bệnh có thể do các chất độc, tác dụng phụ của thuốc gây ra.

Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng viêm gan, tuy nhiên có 1 cơ chế hình thành bệnh chung đó là sự hoạt động quá mức của các tế bào Kupffer.

Các yếu tố độc hại trên khi vào cơ thể sẽ khiến tế bào Kupffer bị kích hoạt quá mức và sản sinh ra các chất gây viêm, đặc biệt là Interleukin, làm huỷ hoại tế bào gan, dẫn đến gan bị viêm và suy giảm chức năng. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh viêm gan có thể dẫn đến xơ gan, thậm chí ung thư gan.

Triệu chứng của viêm gan là gì?

Bệnh viêm gan giai đoạn đầu thường không có hoặc rất ít dấu hiệu biểu hiện ra bên ngoài nên người bệnh hay nhầm lẫn với các bệnh lý khác. Tuy nhiên, tùy theo mức độ nặng nhẹ khác nhau mà người bệnh có thể phát hiện bệnh sớm và có biện pháp điều trị kịp thời.

Vàng da là triệu chứng đặc trưng, dễ dàng nhận biết nhất khi mắc các bệnh lý về gan. Nếu tình trạng bệnh nặng ngoài vàng da toàn thân người bệnh còn có biểu hiện vàng mắt, móng tay.
Người nổi mẩn ngứa, phát ban khó chịu, xuất huyết dưới da.
Cảm giác ăn không ngon, chán ăn, chướng bụng, buồn nôn và nôn.
Luôn có cảm giác mệt mỏi, uể oải, lơ mơ, thiếu tập trung.
Đau hạ sườn phải, đau bụng, đau khớp, đau mỏi các cơ bắp.
Nước tiểu sẫm màu, có màu hổ phách, cam đậm hoặc nâu.
Dễ bị chảy máu, tay chân, ngực, cổ, mặt có thể xuất hiện vết bầm.

Vàng da, vàng mắt triệu chứng điển hình viêm gan cần phải lưu ý

Đối tượng có khả năng mắc bệnh viêm gan?

Bệnh viêm gan có thể xuất hiện ở mọi đối tượng nhưng một số người có nguy cơ mắc bệnh viêm gan cao hơn bình thường:

Thường xuyên sử dụng bia rượu khiến chức năng gan suy giảm.
Làm việc trong môi trường hóa chất độc hại.
Người có thói quen sử dụng chung các vật dụng lây nhiễm bệnh như: kim tiêm, dao cạo râu, bấm móng tay, bàn chải đánh răng, hay đi xăm mình.
Trẻ có mẹ bị viêm gan.
Quan hệ tình dục không an toàn có nguy cơ cao bị lây nhiễm bệnh viêm gan A và viêm gan E.
Thực hiện truyền hóa trị, truyền máu hoặc đang trong quá trình điều trị ức chế hệ thống miễn dịch của cơ thể.
Đang dùng một số loại thuốc ảnh hưởng xấu cho gan.
Nhiễm HIV.

Bệnh viêm gan có nguy hiểm không?

Bệnh viêm gan nếu phát hiện sớm và có biện pháp điều trị dứt điểm sẽ không nguy hiểm. Trong trường hợp phát hiện bệnh muộn hoặc không có biện pháp kiểm soát và điều trị sớm, bệnh tiến triển nặng, biến chứng không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn đe dọa đến tính mạng.

2 Biến chứng nguy hiểm do viêm gan gây ra:

Xơ gan: là bệnh gan mãn tính, các tế bào gan đã bị hoại tử, được thay thế bằng các tế bào gan tân sinh và dải xơ. Từ đó, khiến cấu trúc tiểu thùy gan bị thay đổi thành những nốt tân sinh không có chức năng.

Ung thư gan: khởi phát từ trong các tế bào gan, chia thành thành 4 loại như: ung thư gan biểu mô tế bào gan, u nguyên bào gan, ung thư nội mạch máu hoặc trong mạch máu ở gan, ung thư ống đường mật trong gan.

Xơ gan, ung thư gan là 2 biến chứng nguy hiểm do viêm gan gây ra

Bệnh viêm gan có lây không?

Viêm gan tự miễn, viêm gan do nhiễm độc, sử dụng rượu bia, thuốc lá không có khả năng lây truyền. Tuy nhiên, nếu mắc viêm gan do virus B, C thì khả năng lây bệnh rất cao qua các con đường sau:

Đường tình dục: Quan hệ tình dục không an toàn không chỉ lây nhiễm viêm gan mà còn lây nhiễm các bệnh xã hội nguy hiểm khác.

Mẹ truyền sang con: khi mẹ viêm gan nếu như không có biện pháp ngăn chặn, virus gây bệnh viêm gan cho mẹ sẽ truyền sang con trong quá trình sinh con, cho con bú.

Đường máu: Việc sử dụng chung bơm kim tiêm, người khỏe mạnh nhận máu người mắc bệnh viêm gan sẽ bị lây nhiễm bệnh.

Các bệnh viêm A và E lây qua đường tiêu hóa

Bệnh viêm gan có chữa được không?

Cho đến nay, vẫn chưa có thuốc đặc hiệu điều trị viêm gan do rượu bia. Hướng điều trị chủ yếu hướng đến việc khắc phục triệu chứng, kèm theo đó là dừng uống rượu bia và xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh.

Tùy vào từng loại bệnh viêm gan mà sẽ có những cách điều trị khác nhau. Phần lớn bệnh nhân bị viêm gan virus cấp tính sẽ được chữa khỏi nếu tuân thủ theo phác đồ điều trị của bác sĩ chuyên khoa và có chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học.

Với viêm gan B mạn tính hiện nay vẫn chưa có phương pháp điều trị, chỉ có thể dùng thuốc để kiểm soát tình trạng virus viêm gan B trong cơ thể, làm giảm viêm và tổn thương gan. Tiêm vắc xin phòng viêm gan B được coi là phương pháp phòng tránh bệnh hiệu quả nhất hiện nay.

Các phương pháp điều trị viêm gan

Để điều trị viêm gan người bệnh thường được chỉ định điều trị bằng thuốc kháng sinh có chức năng cân bằng men gan, giảm đau và tăng cường miễn dịch cho cơ thể như:

Nhóm thuốc tiêm: Cung cấp cho cơ thể protein miễn dịch giúp chống lại nhiễm trùng và chống lại virus HCV nhờ đó mà ngăn ngừa được biến chứng của bệnh.

Nhóm thuốc ức chế protease uống: có tác dụng ức chế sự sinh sôi và ngăn ngừa lây lan của virus gây bệnh.

Nhóm thuốc kháng virus nucleoside: có tác dụng ngăn ngừa sự sinh sôi và phát triển của virus gây bệnh. Thuốc kháng virus nucleoside thường được kê đơn dùng kết hợp với các biện pháp chữa viêm gan khác.

Bên cạnh việc điều trị bằng thuốc theo phác đồ của bác sĩ, người bệnh nên áp dụng một số biện pháp hỗ trợ chữa viêm gan sau:

Nghỉ ngơi nhiều hơn giúp cơ thể thư giãn, bổ sung năng lượng.
Tránh xa bia rượu và có chế độ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất.
Để tránh tình trạng buồn nôn và nôn khi ăn, người bệnh nên chia nhỏ bữa ăn trong ngày.
Không sử dụng chung bát đũa, quần áo, vật dụng dễ lây nhiễm bệnh cho người khác. Quan hệ tình dục cần có biện pháp bảo vệ.
Tập luyện thể dục nhẹ nhàng để nâng cao sức khỏe, giảm mệt mỏi.

Người bệnh cần nghỉ ngơi, tránh áp lực tâm lý khi điều trị viêm gan

Cách phòng ngừa bệnh viêm gan

Một khi “nhà máy” khử độc, thải độc cho cơ thể bị thương tổn, các cơ quan khác cũng nhanh chóng bị ảnh hưởng theo. Do đó, thay vì “đợi có bệnh mới tìm thầy thuốc”, mỗi người nên chủ động phòng ngừa bệnh viêm gan bằng những cách sau:

Chủ động tiêm đầy đủ vắc xin viêm gan A và B theo lịch chủng ngừa.
Thực hiện ăn chín uống sôi, lựa chọn các thực phẩm an toàn, hạn chế rượu bia…
Cung cấp đầy đủ và cân đối các dưỡng chất cần thiết cho cơ thể.
Thận trọng khi sử dụng các loại thuốc, nên tham vấn ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
Kiểm tra sức khỏe nếu như có triệu chứng viêm gan.
Trước khi truyền máu cần phải xác định được nguồn máu truyền có chứa mầm bệnh không.
Luôn kiểm soát cân nặng ở mức độ bình thường, tránh thừa cân, béo phì.
Khi quan hệ tình dục cần phải sử dụng những biện pháp an toàn (quan hệ tình dục lành mạnh)
Không dùng chung bơm kim tiêm hoặc dụng cụ phẫu thuật.

Hiện nay, bổ sung tinh chất S. Marianum và Wasabia thiên nhiên, kiểm soát hoạt động tế bào Kupffer, giúp phòng và cải thiện các bệnh về gan chính là xu hướng bảo vệ gan mới.

Theo các nhà khoa học, để bảo vệ gan hiệu quả cần phải kiểm soát hoạt động của tế bào Kupffer (đại thực bào thường trú ở gan có nhiệm vụ tạo ra phản ứng miễn dịch và bắt giữ các virus, vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể, loại bỏ tế bào hồng cầu chết), hạn chế tổn thương tế bào gan, từ đó giúp gan giữ vững và tăng cường các vai trò giải độc, khử độc.

Thông qua nghiên cứu, cá nhà khoa học nhận thấy Wasabia và S.Marianum là hai tinh chất từ thiên nhiên được minh chứng giúp kiểm soát tế bào Kupffer, tăng cường quá trình giải độc, chống độc, tăng sức đề kháng cho gan.