Mô tả cây đơn châu chấu trong dân gian

Cây đơn châu chấu là cây thân gỗ, thân hơi gầy không có lông, trên cành và thân có nhiều gai cong quặp xuống. Một tán lá đơn châu chấu khá to, các lá nhỏ kép 2-3 lần như lông chim, có cuống, phiến lá hình trứng, mép có răng cửa. Cum hoa hình chùy tán, màu trắng hoặc vàng nhạt, xanh nhạt. Quả có màu đen nhạt dài 3-4mm.

Hình ảnh cây đơn châu chấu

Cây đơn châu chấu mọc ở đâu

Cây mọc hoang nhiều ở các nước: Ấn Độ, Trung Quốc (phía nam), Lào và Việt Nam. Ở Việt Nam cây mọc chủ yếu ở các vùng miền núi như: Vĩnh Phúc, Thái Nguyên, Hòa Bình, Ninh Bình, Bắc Giang…

Bộ phận dùng

Cây đơn châu chấu có thể sử dụng phàn rễ, cành, lá, vỏ rễ để làm thuốc, tuy nhiên phổ biến nhất vẫn là rễ, có thể thu hái quanh năm, rửa sạch, phơi khô hoặc sấy. Riêng phần lá non thường dùng tươi.

Thành phần hóa học

Trong cây có chứa sapnin, hợp chất gluxit và protit.

Công dụng của cây đơn châu chấu

Theo Đông y, cây đơn châu chấu có vị vay, tính ấm. Trong đó:

• Vỏ rễ cây có công dụng thanh nhiệt, giải độc trong cơ thể, tiêu thũng, tán ứ, khư phong trừ thấp.
• Rễ đơn châu chấu có tác dụng kháng sinh mạnh, có thể giải độc.
• Thân, nhất là phần lõi thân, có tác dụng bổ.
• Lá có tác dụng tiêu độc.
• Chính vì công dụng của các bộ phận cây đơn châu chấu như vậy nên người ta ứng dụng vào các bài thuốc để chữa bệnh. Cụ thể người ta thu hái phần: rễ, vỏ rễ chữa bệnh viêm gan, viêm amygdal, viêm họng, viêm bạch hầu, viêm thận phù thũng, viêm khớp, sưng vú. Ngoài ra còn dùng để chữa phong thấp tê bại, người bị thương tích do dao chém, sốt rét cơn và rắn cắn.
• Nhựa của nõn non đơn châu chấu dùng chấm làm tan chắp lẹo ở mắt.
• Quả đơn châu chấu mang đi sao khô, tán bột sau đó thổi vào mũi chống ngạt mũi.
• Ở một số đồng bào miền núi dùng lá non của đơn châu chấu về luộc hoặc xào ăn như các loại rau.
• Cây đơn châu chấu có tác dụng gì nữa? Chống viêm, Giúp thu teo tuyến ức rõ rệt, nên được dùng để làm thuốc ức chế miễn dịch.

Cây đơn châu chấu chữa bệnh gì? Một số bài thuốc chữa bệnh nổi tiếng

Bài thuốc chữa viêm khớp, thoái hóa cột sống có các biểu hiện: đau lưng, đau cổ vai gáy, sưng đau các khớp, đứng lên ngồi xuống khó… từ cây đơn châu chấu:

Dùng 10-30g phần rễ đơn châu chấu sắc uống. Có thể kết hợp với các vị thuốc khác như: Xà cừ và Mặt quỷ để tăng công dụng giảm đau, sưng khớp hiệu quả.

Chữa bí đái:

Dùng 8 – 12 g rễ cây, sắc uống nước.

Bài thuốc đơn châu chấu chữa rắn cắn:

Dùng phần vỏ rễ giã lấy nước uống, còn phần bã đắp trực tiếp lên vùng bị rắn cắn giúp tiêu độc, ngăn ngừa độc tố lây lan sang các bộ phận khác.

Chữa sưng vú từ đơn châu chấu:

Rễ đơn châu chấu rửa sạch rồi mang đi giã với muối, sau đó trộn nước vo gạo đắp lên vùng ngực. Nhiều người còn phối hợp rễ đơn châu chấu với các loại thảo dược như: cây Sắng, lá Mưa đỏ, Bồ Công Anh và Kim ngân để tăng công dụng.

Chữa ho lâu ngày, viêm họng, viêm amidan:

Dùng 20 mỗi vị: Rễ đơn châu chấu, vỏ cây khế chua, sắc nước uống hàng ngày.

Cây đơn châu chấu chữa bệnh hen:

Rễ cây đơn châu chấu 12g kết hợp với rễ cây Ngấy tía 8g, rễ cây Han tía 8g. Mang tất cả nguyên liệu cắt nhỏ, phơi khô, sắc uống hàng ngày.

Chữa Phù thũng:

Dùng các dược liệu: 12g Rễ Đơn châu chấu, rễ cây Thóc lép 10g, lá cây Cối xay 10g, sao vàng tất cả nguyên liệu trên rồi mang đi sắc uống hàng ngày.