Đau dạ dày (đau bao tử) là tình trạng cơn đau bùng phát do dạ dày co bóp hoặc tăng tiết dịch vị quá mức. Tình trạng này gặp nhiều ở người lớn, đặc biệt là người sử dụng rượu bia, thuốc chống viêm không steroid (NSAID), thường xuyên thức khuya, ăn uống không điều độ và căng thẳng kéo dài.

Đau dạ dày thường bùng phát khi đói và sau khi ăn no, ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động ăn uống và khả năng tiêu hóa, hấp thu dinh dưỡng của cơ thể. Đa phần những người bị đau bao tử kéo dài thường bị sụt cân, cơ thể suy nhược và mệt mỏi. Chính vì vậy ngoài những biện pháp y tế, bệnh nhân cần bổ sung các loại thực phẩm lành mạnh, giàu khoáng chất và vitamin để phục hồi và nâng cao thể trạng.

Các loại trái cây tốt cho người bị đau dạ dày

Trái cây là nhóm thực phẩm lành mạnh, cung cấp cho cơ thể hàm lượng nước, chất xơ, chất khoáng, vitamin và các hợp chất chống oxy hóa tốt cho sức khỏe. Bổ sung trái cây vào bữa ăn hằng ngày có thể cải thiện sức khỏe, hệ miễn dịch và giảm tình trạng suy nhược do đau dạ dày kéo dài.

Ngoài ra, một số loại trái cây còn có hiệu quả giảm nhẹ cơn đau dạ dày và một số triệu chứng đi kèm như buồn nôn, nôn mửa, nóng rát thượng vị, ợ hơi, ợ chua, đầy bụng, khó tiêu,… Bên cạnh đó, chất chống oxy hóa tự nhiên trong nhóm thực phẩm này còn hỗ trợ giảm viêm ở niêm mạc dạ dày, tá tràng và đẩy nhanh tốc độ làm se vết loét đáng kể.

Để hỗ trợ quá trình điều trị, bệnh nhân bị đau dạ dày nên bổ sung các loại trái cây như:

1. Dừa – Loại quả tốt cho người bị đau dạ dày, trào ngược thực quản

Dừa là loại trái cây nhiệt đới thuộc họ Cau. Ở nước ta, dừa mọc nhiều ở các tỉnh ven biển miền Trung và các địa phương Tây Nam Bộ. Loại quả này được ưa chuộng bởi hương vị thơm ngon, mát lạnh và cung cấp cho cơ thể nguồn khoáng chất, vitamin dồi dào. Ít ai biết rằng, ngoài tác dụng giải khát và làm mát cơ thể, dừa còn có hiệu quả trung hòa axit và làm dịu cơn đau dạ dày.

Khi cơn đau bùng phát, bệnh nhân có thể uống 1 ly nước dừa mát lạnh để giảm cảm giác đau và nóng rát ở vùng thượng vị. Ngoài ra với khả năng trung hòa axit, nước dừa giúp làm giảm mức độ kích thích và ăn mòn của dịch vị lên ổ viêm loét ở niêm mạc dạ dày, tá tràng. Hơn nữa, khoáng chất và vitamin trong loại quả này còn hỗ trợ phục hồi sức khỏe, giảm mệt mỏi và suy nhược.

Một số nghiên cứu cho thấy, axit lauric tự nhiên trong nước dừa có khả năng chuyển đổi thành monolaurin. Thành phần này đã được chứng minh có tác dụng ức chế ký sinh trùng, vi khuẩn và virus thường gây viêm nhiễm ở da và niêm mạc ống tiêu hóa. Do đó, bổ sung nước dừa vào chế độ dinh dưỡng còn hỗ trợ phòng ngừa rối loạn tiêu hóa ở cả người lớn và trẻ nhỏ.

2. Đu đủ chín tốt cho người bị đau dạ dày

Ngoài quả dừa, bệnh nhân bị đau dạ dày cũng có thể bổ sung đu đủ chín vào bữa ăn hằng ngày. Đu đủ chín có vị ngọt, mùi thơm, kết cấu mềm và dễ tiêu hóa. Khi dùng loại quả này, dạ dày ít bị kích thích và phát sinh cơn đau. Bên cạnh đó, chất xơ, vitamin và khoáng chất trong đu đủ còn giúp trung hòa dịch vị, ngăn chặn hiện tượng ăn mòn và xâm lấn của axit dạ dày lên các ổ viêm, loét ở niêm mạc.

Đu đủ còn chứa enzyme papain có khả năng kích thích hoạt động tiêu hóa, phòng ngừa táo bón và cải thiện một số triệu chứng đi kèm với hiện tượng đau dạ dày như khó tiêu, đầy hơi, chướng bụng và ăn uống kém. Bổ sung loại quả này vào chế độ dinh dưỡng còn kích thích cảm giác thèm ăn, từ đó hỗ trợ bệnh nhân bị đau dạ dày phục hồi cân nặng và sức khỏe.

Ngoài cách ăn trực tiếp hoặc chế biến thành sinh tố như các loại trái cây khác, bệnh nhân cũng có thể dùng đu đủ chín để hầm với sườn hoặc móng giò. Các món ăn từ đu đủ không chỉ có hương vị thơm ngon mà còn dễ tiêu hóa và giàu dinh dưỡng.

3. Quả bơ – Trái cây nên ăn khi bị đau dạ dày

Bơ là một trong những loại hoa quả tốt cho người có vấn đề về tiêu hóa nói chung và đau dạ dày nói riêng. Quả bơ có kết cấu mềm mịn, dễ tiêu hóa nên hầu như không gây áp lực lên dạ dày và đường ruột. Do đó trong giai đoạn đau dạ dày cấp, bệnh nhân nên bổ sung quả bơ vào chế độ ăn để giảm áp lực lên cơ tiêu hóa, đồng thời cung cấp đầy đủ năng lượng và dưỡng chất cho cơ thể.

Có thể nói, bơ là một trong những loại quả chứa hàm lượng dinh dưỡng dồi dào nhất. Trung bình 1 quả bơ cung cấp đến 20g vitamin C, 26g phosphate, 12g canxi, 205g vitamin A, 0.05g vitamin B2,… Các thành phần dinh dưỡng trong loại quả này có khả năng phục hồi sức khỏe, ổn định cân nặng và nâng cao hệ miễn dịch.

Ngoài ra, bơ còn chứa hàm lượng chất xơ cao (100g bơ đáp ứng được 27% lượng chất xơ mà cơ thể cần trong ngày). Chất xơ có khả năng trung hòa axit, làm dịu niêm mạc thực quản, dạ dày và tá tràng. Ngoài ra, chất xơ còn giúp điều hòa nhu động đường ruột, hỗ trợ cải thiện tình trạng đầy hơi, chướng bụng, tiêu chảy và táo bón. Bên cạnh đó, các chất oxy hóa trong quả bơ còn có tác dụng tiêu trừ gốc tự do và giảm viêm ở niêm mạc ống tiêu hóa.

4. Người bị đau dạ dày nên ăn quả lê

Lê là loại trái cây được ưa chuộng bởi vị ngọt thanh, mùi thơm, giàu khoáng chất và vitamin. Không chỉ cung cấp hàm lượng dinh dưỡng cao, lê còn có dược tính, công năng đa dạng và đã được dân gian sử dụng để điều trị nhiều chứng bệnh thường gặp như suy nhược cơ thể, viêm họng, viêm phế quản, ho khan, ho có đờm,… Do đó, bệnh nhân bị suy nhược, sụt cân do đau dạ dày kéo dài có thể bổ sung loại quả này vào chế độ ăn hằng ngày.

Mặt khác, quả lê còn chứa nhiều chất xơ có tác dụng giảm độ axit của dịch vị. Từ đó làm dịu cơn đau do dịch vị tấn công và ăn mòn ổ viêm, loét. Chất xơ và lượng nước dồi dào trong quả lê còn có tác dụng điều hòa nhu động ruột, cải thiện hoạt động tiêu hóa và làm giảm một số triệu chứng đi kèm với đau dạ dày như khó tiêu, ăn uống kém, đầy hơi, chướng bụng,…

Bệnh nhân bị đau dạ dày có thể dùng lê ăn trực tiếp, dùng sinh tố, nước ép lê hoặc ăn kèm lê với sữa chua để đa dạng dưỡng chất cho cơ thể. Trong trường hợp bị suy nhược và sụt cân, nên dùng lê chưng với táo đỏ, đường phèn, kỷ tử, hạt sen,… để bồi bổ sức khỏe.

5. Táo – Loại trái cây nên ăn khi đau dạ dày

Táo là một trong những loại trái cây lành mạnh, mang đến cho sức khỏe nhiều khoáng chất và vitamin. Ngoài hiệu quả giảm cân và duy trì vóc dáng, chất xơ và dưỡng chất trong loại quả này còn điều hòa nhu động dạ dày, ruột và hỗ trợ cải thiện các vấn đề tiêu hóa thường gặp như đau dạ dày, trào ngược, khó tiêu, táo bón và đầy hơi.

Bên cạnh vitamin và khoáng chất, táo còn chứa một lượng lớn pectin. Pectin là một dạng chất xơ tự nhiên có trong nhiều loại rau xanh và trái cây với khả năng ổn định hoạt động tiêu hóa, tránh tình trạng dạ dày và đường ruột co bóp bất thường. Với tác dụng này, bổ sung táo vào chế độ ăn thường xuyên có thể làm giảm tần suất đau dạ dày bùng phát đáng kể.

Táo còn chứa nhiều chất chống oxy hóa có khả năng kháng viêm và tiêu trừ gốc tự do như quercetin và zeaxanthin. Các chất chống oxy hóa trong loại quả này có thể giảm mức độ viêm ở niêm mạc ống tiêu hóa, đồng thời đảm bảo quá trình se vết loét diễn ra thuận lợi và nhanh chóng.

Tuy nhiên để tránh kích thích đau dạ dày bùng phát, bệnh nhân nên lựa chọn táo có vị ngọt dịu, tránh dùng táo chua và cứng. Ngoài ra, có thể dùng nước ép táo để làm giảm áp lực lên cơ quan tiêu hóa nói chung và dạ dày nói riêng.

6. Trái cây nên ăn khi đau dạ dày: Mận khô

Mận vẫn thường được biết đến là loại trái cây nhiệt đới, giàu vi chất dinh dưỡng. Tuy nhiên, bên cạnh khả năng cung cấp lượng lớn vitamin, dưỡng chất và năng lượng cho cơ thể, mận mà đặc biệt là mận khô còn có khả năng điều trị chứng táo bón cùng nhiều bệnh lý về dạ dày khác ở cả người lớn và trẻ nhỏ.

Mận khô có chứa lượng lớn sorbitol – chất có tác dụng làm gia tăng chất lỏng trong đường ruột, hỗ trợ điều trị và làm giảm triệu chứng của chứng táo bón và rối loạn tiêu hóa. Ngoài ra, mận khô còn chứa hàm lượng chất chống oxy hoá polyphenol dồi dào. Nó có khả năng kích thích hoạt động tiêu hóa của dạ dày, đồng thời thúc đẩy nhu động ruột.

Do đó, sử dụng mận khô có thể giúp bạn cải thiện các triệu chứng như: Rối loạn tiêu hóa, đầy hơi, khó tiêu, chán ăn, ợ hơi, ợ chua… Đây là cách khá an toàn, tuy nhiên lại có tác dụng chậm, chỉ phù hợp với các trường hợp bị táo bón, đau dạ dày nhẹ, chưa gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng như nứt kẽ hậu môn, áp xe, rò hậu môn…

7. Quả lựu – Trái cây nên ăn khi bị đau dạ dày

Lựu là một trong những loại trái cây chứa hàm lượng vitamin C và chất chống oxy hóa dồi dào. Vitamin C trong quả lựu có khả năng tăng cường miễn dịch, hỗ trợ giảm tình trạng uể oải và suy nhược ở bệnh nhân bị viêm dạ dày, loét dạ dày tá tràng. Ngoài ra, vị ngọt chua tự nhiên của loại quả này còn góp phần đẩy lùi cảm giác nhạt miệng, chán ăn.

Không chỉ chứa chất xơ, khoáng chất và vitamin, quả lựu còn cung cấp cho cơ thể nhiều chất chống oxy hóa như axit punicic, punicalagins,… Các chất chống oxy hóa trong loại quả này có khả năng tiêu trừ gốc tự do, giảm các thành phần trung gây viêm. Qua đó đảm bảo ổ viêm, loét ở niêm mạc dạ dày có điều kiện thuận lợi để tái tạo và phục hồi

8. Chuối là loại trái cây nên ăn khi đau dạ dày

Chuối có thực sự tốt cho dạ dày hay không là câu hỏi mà nhiều người còn rất băn khoăn. Bởi có nhiều thông tin cho rằng, đau dạ dày không nên ăn chuối, sẽ khiến cơn đau càng dữ dội hơn. Thế nhưng thông tin này chỉ đúng một phần, nếu loại bỏ hoàn toàn chuối ra khỏi thực đơn hàng ngày thì bạn đã bỏ qua một loại trái cây nên ăn khi đau dạ dày cực hiệu quả và tốt cho sức khỏe.

Tương tự như bơ, chuối là loại quả mềm, dễ tiêu hóa, có tác dụng trung hòa lượng axit dịch vị, làm dịu dạ dày và giảm các triệu chứng của cơn đau. Mặt khác, chuối cũng chứa rất nhiều chất xơ hoà tan pectin, khoáng chất, các loại vitamin và đặc biệt là kali giúp ức chế vi khuẩn HP, đồng thời ngăn chặn sự phát triển của tế bào khối u có trong dạ dày.

Do vậy mà người bị đau dạ dày nên tăng cường ăn các loại chuối chín như chuối lá, chuối tây, chuối ngự… Thế nhưng chuối tiêu hay chuối xanh lại không hề tốt trong trường hợp này. Bởi chúng có chứa rất nhiều nhựa, khi ăn vào có thể dẫn đến chứng đầy bụng, khó tiêu, đau bụng cho người bệnh. Chuối xanh cũng có thể chữa đau dạ dày chỉ khi được sử dụng đúng cách mà thôi.

Ngoài những loại trái cây kể trên, bệnh nhân bị đau dạ dày cũng có thể bổ sung một số loại quả giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất như dưa lê, dưa gang, dưa lưới, chuối,… Tuy nhiên, nên đa dạng các loại hoa quả trong chế độ ăn để cung cấp đầy đủ vi chất dinh dưỡng cho cơ thể. Từ đó hỗ trợ quá trình điều trị và phần nào cải thiện được tình trạng suy nhược, sụt cân do đau dạ dày kéo dài.

Bị đau dạ dày kiêng ăn hoa quả gì?

Trái cây là nhóm thực phẩm lành mạnh, cung cấp đầy đủ chất xơ, khoáng chất và vitamin cần thiết cho cơ thể. Tuy nhiên với người bị đau dạ dày, một số loại hoa quả có thể kích thích ổ viêm loét và khiến cơn đau bùng phát với tần suất thường xuyên hơn. Nếu không kiêng cữ, ổ viêm, loét ở niêm mạc dạ dày có thể tiến triển nặng dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như xuất huyết tiêu hóa, thủng dạ dày,…

Vì vậy bên cạnh các loại trái cây nên bổ sung, bệnh nhân bị đau dạ dày cũng nên kiêng một số loại hoa quả sau:

1. Các loại trái cây chứa nhiều axit

Dạ dày là cơ quan có khả năng tiết axit để tiêu hóa và phân giải thành phần dinh dưỡng trong thức ăn. Axit dạ dày có khả năng ăn mòn da và niêm mạc. Do đó, niêm mạc dạ dày thường được bao phủ bởi một lớp chất nhầy có khả năng ngăn chặn dịch vị ăn mòn và tấn công vào các tế bào biểu mô. Tuy nhiên ở người bị đau dạ dày, lớp chất nhầy bảo vệ niêm mạc bị bào mòn khiến dịch vị tấn công và gây hình thành các ổ viêm, loét.

Vì vậy khi bị đau dạ dày, bệnh nhân cần tránh sử dụng các loại trái cây chứa nhiều axit. Axit tự nhiên trong trái cây có thể đẩy nhanh tốc độ ăn mòn niêm mạc của dịch vị và khiến ổ viêm, loét tiến triển nhanh hơn. Bên cạnh đó, sử dụng các loại hoa quả chứa nhiều axit còn kích thích dạ dày co bóp quá mức, làm bùng phát cơn đau và một số triệu chứng đi kèm như ợ chua, buồn nôn, nôn mửa,…

Trong thời gian điều trị, bệnh nhân cần tránh sử dụng các loại hoa quả chứa nhiều axit như bưởi, cam, quýt, chanh, tắc, cóc, me,… Thay vào đó, có thể bổ sung các loại trái cây không chứa axit hoặc chứa hàm lượng axit thấp để tránh ảnh hưởng đến tốc độ phục hồi ổ viêm, loét ở niêm mạc tiêu hóa.

2. Trái cây khó tiêu hóa, cứng

Bên cạnh các loại trái cây chứa axit, bệnh nhân cũng cần tránh sử dụng các loại quả có kết cấu cứng và khó tiêu hóa như đào, hồng giòn, cóc, ổi,… Khi dùng các loại trái cây này, dạ dày phải tiết nhiều axit và co bóp liên tục để tiêu hóa hoàn toàn thức ăn. Tuy nhiên, tình trạng này “vô tình” kích thích lên ổ viêm, loét dẫn đến bùng phát cơn đau cùng với một số triệu chứng như ợ hơi, ợ chua, buồn nôn, nôn mửa,…

Ngoài ra, dùng trái cây cứng, khó tiêu hóa còn khiến các triệu chứng như đầy hơi, chướng bụng trở nên nghiêm trọng hơn. Để tránh tình trạng này, bệnh nhân có thể dùng nước ép thay vì ăn trực tiếp. Tuy nhiên, cần sử dụng trái cây chứa nhiều axit và chất tannin (có thể gây táo bón).

3. Hạn chế các loại trái cây có tính nóng

Các loại trái cây có tính nóng (sầu riêng, vải, nhãn, chôm chôm, mít,…) rất được ưa chuộng vì hương vị thơm ngon và giàu vitamin, khoáng chất. Tuy nhiên, các loại quả này không được khuyến khích bổ sung khi đang gặp các vấn đề tiêu hóa – đặc biệt là đau dạ dày.

Ăn các loại trái cây có tính nóng có thể kích thích dạ dày dẫn đến bùng phát cơn đau kèm theo chứng khó tiêu, ợ hơi, chướng bụng. Ngoài ra, dùng các loại trái cây này thường xuyên còn làm tăng mức độ viêm và gây gián đoạn quá trình hồi phục ổ viêm, loét ở niêm mạc dạ dày. Bệnh nhân không nhất thiết phải kiêng cử hoàn toàn nhưng cần bổ sung các loại hoa quả có tính nóng với liều lượng vừa phải.

4. Người bị đau dạ dày không nên ăn dưa hấu

Dưa hấu là loại quả thơm ngon, bổ dưỡng, nhiều nước và tốt cho sức khỏe. Nếu đang bị đau dạ dày hoặc mắc chứng trào ngược dạ dày, bạn cũng có thể ăn dưa hấu, tuy nhiên chỉ nên ăn với lượng vừa phải, khoảng một miếng mỗi ngày.

Sở dĩ cần phải giới hạn mức độ như vậy là do dưa hấu chứa nhiều nước, khi ăn nhiều sẽ khiến bạn dễ bị khó tiêu, đầy bụng, nó còn khiến cho bàng quang phải làm việc nhiều hơn. Mặt khác, dưa hấu là loại quả có tính hàn, ăn nhiều sẽ dẫn tới lạnh bụng, khiến cho tình trạng bệnh đau dạ dày ngày càng tiến triển xấu đi. Dưa hấu có khả năng trung hòa axit

Lưu ý trong việc bổ sung trái cây nên ăn khi đau dạ dày

Khác với người khỏe mạnh, người bị đau dạ dày có chức năng tiêu hóa kém. Do đó khi bổ sung trái cây vào chế độ ăn hằng ngày, cần nắm rõ một số nguyên tắc để đảm bảo cơ thể hấp thu tốt vitamin, khoáng chất nhằm phục hồi sức khỏe và hỗ trợ quá trình điều trị.

Các vấn đề cần lưu ý khi bổ sung trái cây vào chế độ ăn:

• Nên đa dạng các loại trái cây để cung cấp đầy đủ khoáng chất và vitamin cần thiết cho cơ thể. Bên cạnh đó, nên bổ sung thêm một số loại thực phẩm lành mạnh khác để nâng cao và phục hồi sức khỏe.
• Tránh ăn quá nhiều trái cây vì có thể gây đầy hơi, khó tiêu và chướng bụng.
• Ngoài cách ăn trực tiếp, bệnh nhân có thể dùng trái cây ở dạng nước ép, sinh tố hoặc kết hợp với sữa chua, yến mạch, hạt chia và một số loại rau củ để tăng hương vị và cung cấp thêm dinh dưỡng cho cơ thể.
• Nên dùng trái cây sau các bữa ăn chính khoảng 1 – 2 giờ đồng hồ để trung hòa dịch vị và ngăn cơn đau bùng phát. Hạn chế dùng trái cây ngay sau khi ăn vì có thể làm tăng áp lực lên cơ quan tiêu hóa, dẫn đến tình trạng đầy hơi và chướng bụng.
• Khi chế biến các loại thức uống từ trái cây tươi, nên hạn chế sử dụng đường. Thay vào đó có thể thay thế bằng mật ong để tránh gây tăng đường huyết quá mức.
• Người mắc bệnh tiểu đường và rối loạn lipid máu chỉ nên bổ sung một số loại trái cây ít đường. Cần tránh sử dụng các loại quả chứa hàm lượng đường cao như sầu riêng, xoài chín, mía,…

Bài viết đã tổng hợp các loại trái cây nên ăn và cần tránh khi bị đau dạ dày. Hy vọng qua những thông tin hữu ích trong bài viết, bệnh nhân có thể điều chỉnh chế độ ăn phù hợp để hỗ trợ quá trình điều trị và phục hồi sức khỏe nhanh chóng.