Giới thiệu thêm về vị thuốc hồi đầu thảo

Hồi đầu thảo có tên khoa học là Schizocapsa plantaginea Hance, thuộc họ cây râu hùm.

Là dạng cây thân thảo, sống hàng năm, mọc hoang hóa ở các cánh rừng nước ta. Tuy có tên gọi giống nhưng hình dáng cây hồi đầu thảo khác hẳn với củ điền thất hay củ cốt khí. Để biết hình dáng cây này, hãy xem hình ảnh đính kèm dưới bài viết này bạn nhé.

Bộ phận dùng làm thuốc của cây này là phần củ và thân cây.

Tính vị: Vị đắng, tính hàn.

Công dụng của hồi đầu thảo

Trong cuốn Sách “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam” – Đỗ Tất Lợi đã chỉ ra khá nhiều những công dụng hữu ích của vị thuốc hồi đầu thảo. Dựa theo tài liệu “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam” và kinh nghiệm từ dân gian xác định được cây có những công dụng sau (1) (2).

• Tăng cường tiêu hóa, điều trị bệnh đường ruột
• Viêm tá tràng (Ruột non)
• Viêm dạ dày
• Kinh nguyệt không đều, ít kinh nguyệt
• Giảm đau nhức mình mẩy
• Hạ huyết áp
• Suy nhược thần kinh

Liều dùng: 20g củ khô dùng dưới dạng thuốc sắc hoặc ngâm rượu uống hàng ngày.

Một số bài thuốc thường dùng

1. Tăng cường tiêu hóa, điều trị viêm dạ dày, tá tràng: 

• Chuẩn bị: Củ khô hồi đầu 500g
• Thực hiện: Củ khô đem rửa thật sạch, phơi khô kỹ, sao vàng, tán thành dạng bột mịn (Bạn có thể tán ở các tiệm xay nghiền bột). Hòa nước sôi để sử dụng hàng ngày, liều dùng 8g ~ 10g/ngày. Chia làm 3 lần uống trong ngày, uống sau ăn khoảng 15 phút.

2. Kinh nguyệt không đều, ít kinh nguyệt

• Chuẩn bị: Hồi đầu khô 100g
• Thực hiện:
  • Kinh nguyệt không đều: Đem sao vàng, tán bột, ngày uống 10g với nước ấm.
  • Trong trường hợp bế kinh, tắc kinh dùng bột hồi đầu uống với rượu, liều dùng 20g/ngày, chia làm 2 lần uống trong ngày.

3. Đau mình mẩy

• Chuẩn bị: Củ hồi đầu khô 1kg
• Thực hiện: Củ khô rửa sạch, phơi thật khô, sao vàng hạ thổ rồi đem ngâm với khoảng 3 lít rượu gạo loại 40 độ. Ngâm trong thời gian khoảng 1 tháng là dùng được, mỗi ngày uống khoảng 2 ly rượu nhỏ trong bữa ăn.

4. Điều trị huyết áp cao, suy nhược thần kinh

• Chuẩn bị: Củ hồi đầu khô 10g
• Thực hiện: Củ khi rửa sạch, ngâm nước cho mềm, thái thành miếng mỏng đun với khoảng 1 lít nước, đun lấy 500ml nước chia làm 3 lần uống trong hàng ngày để hạ huyết áp và điều trị chứng suy nhược thần kinh.

Lưu ý tránh nhầm lẫn

Củ hồi đầu có hình dáng khá giống với củ tam thất, nên một số nơi còn gọi đây là củ tam thất giả. Mặc dù mang cái mác tam thất giả, nhưng hồi đầu lại là một vị thuốc với nhiều công dụng hay, khác biệt hoàn toàn với công dụng của tam thất. Vì vậy không vì đó mà ta đánh giá thấp hiệu quả, tác dụng của vị thuốc quý này.