Tên khác của cây quýt gai, gai tầm xoọng

Còn gọi là cây cúc keo, cây quýt gai, quít hôi, cam trời, cây độc lực, cây gai xanh, mền tên, tửu bính lặc.

Tên khoa học

Atalantia buxifolia

Thuộc họ Cam Rutaceae.

Đây là cây thuốc quý hiếm mà rất nhiều độc giả muốn tìm đến, không biết tìm ở đâu. Hôm nay caythuoc.org sẽ mô tả chi tiết về cây thuốc này (Cây quý gai)

Mô tả cây

• Cây nhỏ cao chừng 1m, thân có gai (Xem hình)
• Lá rất giống lá tranh
• Quả nhỏ bằng viên bi ve, quả quýt gai khi chín có màu đen (Xem hình)

Phân bố, thu hái và chế biến

Mọc hoang khắp nơi ở miền Bắc và miền Trung nước ta, thường gặp ở những bờ rào, lẫn với cây tre hay cây bụi khác. Còn thấy mọc ở Trung Quốc (Quảng Châu có tên tửu bính lặc).

Thường người ta dùng cành và lá tươi hay phơi hoặc sấy khô.

Thành phần hoá học

Chưa thấy tài liệu nghiên cứu. Sơ bộ chỉ mới thấy có nhiều tinh dầu.

* Công dụng của cây quýt gai

• Chỉ mới thấy dùng trong phạm vi nhân dân. Cành lá hái tươi sao vàng sắc đặc uống điều trị những bệnh về đường hô hấp: Ho, hen, cảm, sốt, thấp khớp, rắn cắn.
• Ngoài ra Gai tầm xoọng (gai tầm xoang) còn được sử dụng làm thuốc điều trị bệnh thận hư (Cây trở nên nổi tiếng với cái tên”cây quýt gai” trong bài thuốc nam 4 vị điều trị bệnh thận hư ở Bình Định”.

Cách dùng:

Ngày dùng 30-40g tươi.

Dùng điều trị bệnh thận hư:

Thành phần:

1. Quýt gai (Gai tầm xoọng) : 20g
2. Cây mực: ………. 20g
3. Cây nổ: …………. 20g
4. Cây muối:………. 20g

Sắc với 1,2 lít nước (sạch), đun cạn sao cho còn khoảng 1 bát nước, chia 3 lần uống trong ngày.

Lưu ý: Nguồn nước rất quan trọng với người suy thận, nước bẩn làm tăng nguy cơ tổn thương thận, giảm hiệu quả điều trị của thuốc. Do vậy cần hết sức chú ý khi dùng nguồn nước cho người bệnh suy thận.

Kiêng kỵ: Cua đồng, quả sung, cá mè, thịt trâu, thị chó, nước uống tăng lực, bia rượu, ăn ít muối.

Ngày trước cây còn mọc nhiều ở các bụi dậm sau nhà, trẻ con thường hái quả tươi để ăn.

Ba đặc điểm để phân biệt cây quýt gai thật giả

Là loài cây thuộc họ cam, có tinh dầu ở thân cây là lá nên khi phơi khô thân cây có mùi thơm của tinh dầu. Khi quý vị đặt mua cần chú ý điều này, nếu không có đặc điểm trên thì đó không phải là cây quýt gai.

Cây quýt gai, vỏ cây có màu xanh, khi phơi khô màu xanh cỏ vỏ thân cây vẫn còn và không bị mất đi. Nếu mua thuôc thấy cây không còn vỏ màu xanh, hoặc vỏ cây có màu lạ thì không phải quý gai.

Cây quýt gai chuẩn phải có cả lá, thân, cành to và cành nhỏ. Nếu mua chỉ có nguyên cành to, không có lá, cành nhỏ không có gai thì không nên mua bởi có thể đây là 1 loại cây dại nào khác chứ không phải cây thuốc ta đang cần.