Cây vuốt hùm còn được người dân một số nơi gọi là cây móc mèo, nam đà căn (1). Theo kinh nghiệm dân gian cây móc mèo được biết tới là vị thuốc điều trị bệnh đau nhức và mất ngủ.

Tên khoa học: Caesalpinia minax Hance, thuộc họ đậu (2)

Môt tả

Vuốt hùm (móc mèo) là cây thuộc họ đậu, tuy nhiên loài cây này có hình dáng lớn so với những cây họ đậu khác, cây có nhiều gai, lá chét mọc đối, quả giống hình quả đậu nhưng quả lớn vào có nhiều gai nhỏ dài và cong như vuốt hùm. Các bạn xem hình ảnh để thấy rõ hơn.

Cây vuốt hùm mọc ở đâu ?

Ở nước ta cây mọc hoang dại khắp nơi, nhiều nhất ở ở các tỉnh miền núi, ở đồng bằng cũng có những không nhiều. Do đó việc thu hái cây vuốt hùm làm thuốc cũng khá thuận lợi, người dân thường hái lá và đào rễ quanh năm về làm thuốc.

Tính vị: Cây có vị đắng, tính hàn (3)

Thành phần hóa học: Nhóm bốn trung tâm nghiên cứu ở Trung Quốc đã tìm thấy trong hạt vuốt hùm có tới bảy loại furanoditerpen mới là spirocaesalmin B, caesalpinin M1, caesalpinin M2, caesalmin E1, caesalmin E2, caesalpinin F1 và ba hợp chất được biết đến neocaesalpin A, neocaesalpin L, neocaesalpin L1 (4)

Những tác dụng của cât vuốt hùm

Theo kinh nghiệm dân gian: Từ lâu cây vuốt hùm đã được dân gian sử dụng làm thuốc, dưới đây là những tác dụng của cây thuốc này dựa theo kinh nghiệm dân gian ở nước ta, được Giáo Sư Đỗ Tất Lợi ghi lại trong cuốn sách “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam” – Đỗ Tất Lợi – Nhà xuất bản y học năm 2004 (1).

• Lá, rễ có tác dụng an thần, điều trị mất ngủ
• Lá rễ điều trị đau nhức người
• Hạt vuốt hùm được dùng điều trị bệnh viêm khớp dạng thấp ở Trung Quốc cách đây hàng trăm năm (5)

Theo các nghiên cứu khoa học

• Hạt vuốt hùm có tác dụng điều trị viêm khớp: Nghiên cứu được tiến hành bởi ba trung tâm nghiên cứu ở Trung Quốc, các nhà nghiên cứu đã tiến hành thử nghiệm chiết xuất hạt cây vuốt hùm Caesalpinia minax Hance, dưới dạng uống trong suốt 21 ngày trên cơ thể chuột bị bệnh viêm khớp. Kết quả chuột được thử nghiệm giảm đánh kể hiện tượng sưng chân do viêm khớp và tăng trọng lượng cơ thể. Nhóm nghiên cứu kết luận hạt vuốt hùm có khả năng chống viêm, đặc biệt là viêm khớp (5)
• Hạt có tác dụng chống viêm (6)

Cách dùng cây vuốt hùm

Các nghiên cứu khoa học mới chỉ ra đặc tính của cây thuốc chứ không hướng dẫn củ thể cách sử dụng, cách dùng dưới đây dựa hoàn toàn theo kinh nghiệm dân gian:

• Cách sắc uống: Lá, rễ khô 20g sắc với khoảng 800ml nước, đun cạn còn khoảng 300ml chia nhiều lần uống trong ngày; do cây có vị đắng khó uống (1).
• Cách ngâm rượu: 1kg Rễ khô ngâm với 2 lít rượu 40 độ, ngâm trong khoảng 20 ngày dùng được. Rượu rễ vuốt hùm dùng để ngậm có tác dụng điều trị đau răng và sâu răng khá hay (1)

Lưu ý

Tránh nhầm lẫn với cây mắt mèo xâm thực Mimosa pigra L : Cây vuốt hùm và cây mắt mèo (Một loại cây xâm thực còn gọi là cây mai dương, tên khoa học Mimosa pigra L. Mọc hoang dại nhiều ở các bờ hồ, kênh rạch) là hai loại hoàn toàn khác nhau về công dụng, hình dáng. Theo các tạp trí trong nước dùng hạt mắt mèo xâm thực còn có thể gây ngộ độc rất nguy hiểm. Bạn xem hình ảnh dưới đây để biết các phân biệt.