Cây thành ngạnh còn gọi là cây đỏ ngọn, cây may tiên (Lai Châu).

Trong những năm chiến tranh cây đỏ ngọn thường được bà con đồng bào miền núi Tây Bắc dùng lá cây làm nước uống hàng ngày.

Bà con đã dùng cây thuốc này làm thuốc cho thương binh uống giúp thương binh nhanh phục hồi sức khỏe lấy lại tinh thần.

Tên khoa học

Cratoxylon prunifolium Dyer

Mô tả cây

Tuy được sử dụng từ lâu, xong khá ít người biết về loài cây này. Để bạn đọc nhận diện được loài cây này sau đây là mô tả hình ảnh của cây đỏ ngọn:

• Thân cây: Thân cây to có thể cao tới 13m, cành cây nhỏ có lông tơ khi còn non
• Lá cây: Hình mác, đầu lá có màu đỏ khi còn non, dài 12-15cm, rộng 3-5cm
• Hoa: Màu trắng hoặc màu hơi tía, mọc thành chùm ở nách lá
• Quả thành ngạnh hình trứng nhỏ kích thước 1,5cm x 0,8cm, có 01 hạt kích thước 0,6cm x0,3cm

Khu vực phân bố

Vùng đồng bằng ít gặp cây thuốc này, cây thành ngạnh mọc nhiều ở các tỉnh miền núi, đặc biệt là vùng miền núi phía Bắc nước ta như: Hòa Bình, Lai Châu, Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Sơn La….

Bộ phận dùng

Lá, rễ và vỏ cây là những bộ phận được sử dụng làm thuốc từ lâu trong dân gian.

Thành phần hóa học

Từ nhiều năm trước cây thành ngạnh hay cây đỏ ngọn đã nhận được sự quan tâm của giới khoa học. Năm 1995 các Bác sỹ của Học viện Quân y đã tìm ra 2 hoạt chất có trong lá thành ngạnh là: tanin và flavonoid.

Kết quả nghiên cứu của Học Viện Quân y cho thấy lá thành ngạnh có tác dụng chống Oxi hóa rất mạnh. Nếu so sánh với các dược liệu có hoạt tính oxi hóa mạnh như: Chè xanh, xoan trà ta sẽ thấy tác dụng chống oxi hóa của lá thành ngạnh đứng đầu bảng.

Từ kết quả này mà ngày nay cây thành ngạnh còn được ứng dụng làm thuốc giúp bảo vệ tế bào, ngăn ngừa xơ vữa động mạch, tăng cường tuần hoàn não.

Mùi vị

Lá có vị nhọt nhẹ, hơi đắng, có chút vị chua và chát. Tính mát, rất rễ uống có thể dùng như trà hàng ngày.

Công dụng của cây thành ngạnh

Là một vị thuốc được sử dụng từ lâu trong nhân dân, trải qua nhiều công trình nghiên cứu kỹ lưỡng. Ta có thể ứng dụng cây thành ngạnh làm thuốc điều trị một số bệnh sau:

• Tác dụng điều trị xơ vữa động mạch, thiểu năng tuần hoàn não.
• Tác dụng tăng cường trí nhớ, bảo vệ tế bào não
• Tác dụng tăng cường tiêu hóa, giúp ăn ngon ngủ tốt
• Tác dụng tăng cường sức khỏe, chống lão hóa, tăng tuổi thọ
• Tác dụng phòng ngừa ung thư

Đối tượng sử dụng

• Người lao động trí óc, hoạt động trong môi trường có cường độ làm việc căng thẳng
• Người già suy giảm trí nhớ, hay quên
• Người mắc xơ vữa động mạch
• Người mắc chứng thiểu năng tuần hoàn não, thiếu máu lên não
• Người tiêu hóa kém, kém ăn, kém ngủ, thiếu máu
• Người bình thường dùng hàng ngày giúp tăng cường sức khỏe, phòng ung thư, kiện trí nhớ
• Phụ nữ sau sinh nên dùng thành ngạnh để sớm phục hồi sức khỏe
• Người bệnh ung thư nên dùng

Cách dùng, liều dùng

Có thể dùng lá tươi hoặc lá khô đều có tác dụng tốt. Nếu bà con ở xa không có điều kiện dùng lá tươi nên mua sản phẩm đã được phơi khô để hãm trà uống hàng ngày.

Liều dùng:

• Lá khô: 30 gram
• (Lá tươi: 60 gram)
• Thêm 1 lít nước sôi, ủ trong thời gian khoảng 30 phút là dùng được (Lưu ý: Nên thực hiện động tác tráng qua nước sôi 1 lần trước, mùi vị trà thành ngạnh sẽ thơm ngon hơn)