Thời gian gần đây, lá và hoa đu đủ đực còn được dùng trong nhiều trường hợp để hỗ trợ điều trị ung thư. Vậy, lá đu đủ nói riêng và cây đu đủ nói chung còn được dùng như thế nào và chúng có các công dụng gì?

Lá cây đu đủ hỗ trợ điều trị ung thư

Trong lá đu đủ có chứa chất cacpain, chất này giúp làm mạnh tim (2). Không chỉ thế, trong một số nghiên cứu dựa trên mô hình ung thư thực nghiệm, lá đu đủ còn cho thấy tác dụng ức chế sự phát triển của khối u. Cụ thể, cao chiết với cồn từ lá đu đủ có tác dụng ức chế sự phát triển của u báng trên chuột nhắt trắng (do tế bào ung thư Sarcoma TG. 180) (3).

Dân gian còn lưu truyền bài thuốc điều trị ung thư từ lá đu đủ như sau (bài thuốc này đã được ghi vào công trình Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam):

Cách dùng: Lấy lá đu đủ tươi (từ 3 – 7 lá, lựa lá bánh tẻ, không non cũng không quá già) rồi dùng tay xé nhỏ ra thành từng miếng nhỏ kể cả cuống lá (lưu ý không được dùng dao hay kéo để cắt). Sau đó, cho lá đu đủ vào nồi, nấu với nước, nấu đến khi nước rút lại chỉ còn 1/ 3 thì tắt bếp, chia thuốc thành ba lần và uống trong ngày (bài thuốc này cần dùng liên tục, kiên trì trong thời gian dài để thấy hiệu quả) (3). Lưu ý, nước hãm lá đu đủ uống vào sẽ gây hạ huyết áp, vì vậy, những người huyết áp thấp không được dùng (3).

Ngoài ra, lá đu đủ phơi khô còn được nấu lấy nước thật đặc để rửa vết loét, giúp sát trùng và tẩy các vết máu dính trên vải (2).

Quả đu đủ chín có tác dụng gì?

Cây đu đủ Carica papaya (1) có nhiều giống khác nhau và nhiều bộ phận của cây đều được dùng làm thuốc.

Đu đủ chín

Theo thuocnam.mws.vn, quả đu đủ chín là loại quả bổ dưỡng, ngọt mát và có các công dụng như:

Ngoài ra, các tư liệu còn ghi nhận nếu sau bữa cơm chiều, trẻ em ăn thêm đu đủ chín (liên tiếp trong mười ngày) thì có thể xổ giun. Bên cạnh đó, những người bị bệnh tim cũng có thể lấy thịt quả đu đủ (loại vừa chín tới), cắt miếng vuông vuông rồi đem nấu với đường phèn, ăn vào mỗi buổi sáng cũng có tác dụng bổ trợ rất tốt (nên ăn lúc còn nóng) (3) (4) (5).

Quả đu đủ xanh có tác dụng gì?

Đu đủ xanh cũng tốt cho hệ tiêu hóa nên những người bị viêm dạ dày mãn tính (hay trẻ em bị viêm dạ dày ruột non) có thể ăn đu đủ xanh hầm thịt để cải thiện tình trạng bệnh (2). Ngoài tác dụng nhuận tràng và lợi tiểu nhẹ, đu đủ xanh còn có tác dụng thúc đẻ.

Vì vậy, phụ nữ mang thai cần tránh ăn đu đủ xanh, nhất là những quả còn non (vì sẽ gây sảy thai hoặc sinh non) (3).

Cây đu đủ

* Bài thuốc dùng quả đu đủ xanh điều trị hoạt tinh, di mộng tinh của cụ Nguyễn Văn Ẩn (ở Tịnh Biên, An Giang)
Cách dùng như sau: Lựa quả đu đủ xanh to cỡ bắp tay, khoét một lỗ ở đầu quả (cuống) rồi để một ít đường phèn vào, sau đó lấy nắp khoét đu đủ đậy lại rồi lấy quả đu đủ nướng trên lửa than. Khi thấy đu đủ đã chín, chúng ta lấy xuống, lột lớp vỏ bên ngoài rồi ăn hết quả đu đủ đó (kể cả hạt). Với cách này, bạn chỉ cần ăn hai lần là bắt đầu thấy kết quả (2).

Công dụng của hoa đu đủ

Hoa đu đủ (thường dùng hoa đu đủ đực) có vị ngọt đắng, tính ấm (5). Theo y học cổ truyền, hoa đu đủ đực có thể điều trị ho, mất tiếng và viêm ống phổi (có thể dùng ở dạng hoa tươi hoặc khô) (4).

Hoa đu đủ đực

Cách dùng hoa đu đủ điều trị ho ở trẻ nhỏ như sau: hái 10 đế 20 g hoa tươi, rửa sạch, trộn với đường phèn rồi đem hấp cơm, sau đó xay nát ra và chắt nước uống (chia ra để uống hai hoặc ba lần mỗi ngày) (3).

Công dụng của hạt và rễ đu đủ

Hạt đu đủ: Hạt đu đủ được biết đến với tác dụng hạ nhiệt, làm xổ giun kim và giun đũa (2). Tuy nhiên, kết quả nghiên cứu cũng cho thấy cao cồn của hạt đu đủ gây ức chế sự rụng trứng ở thỏ (còn cao thô hạt đu đủ ức chế sự sinh sản của chuột đực) (3).

Rễ đu đủ: Rễ cây đu đủ có tác dụng giải độc, tiêu đờm và điều trị sốt rét. Trong y học cổ truyền, nó thường được sắc uống để điều trị sỏi thận (từ 8 đến 12 g mỗi ngày) và giã nát, vắt lấy nước uống khi bị rắn rắn (phần bã thì đắp lên vết rắn cắn) (3).

Một số bài thuốc kết hợp thường dùng cây đu đủ

• Điều trị rắn độc cắn: hái lá đu đủ, lá ớt và rễ cây chỉ thiên, mỗi loại 50 g tươi, đem rửa sạch, xay nát rồi đổ thêm một ít nước vào, sau đó gạn lấy nước uống (phần bã thì đắp vào vết cắn) (3).
• Điều trị sưng tấy, áp xe và ứ máu: lấy quả đu đủ non (nhỏ cỡ quả trứng), đem rửa sạch bằng nước muối rồi xắt nhỏ, giã nát cùng với một củ tỏi, sau đó đắp lên da và bó lại (mỗi ngày làm hai lần như thế) (3).
• Điều trị viêm họng: dùng 20 g hoa đu đủ đực (sao vàng), 6 g củ gừng tươi (thái lát) và 12 g vỏ quýt (cạo bỏ lớp xơ trắng rồi sao với muối), tất cả chưng với mật ong rồi lấy nước ngậm và nuốt dần (5).

Lưu ý khi sử dụng các bộ phân từ cây đu đủ

• Phụ nữ có thai và những người bị viêm loét dạ dày cần tránh dùng nhựa và quả đu đủ xanh (3).
• Nhiều người thường hái lá đu đủ cho lợn ăn, tuy nhiên, lợn ăn lá đu đủ thường bị xuống cân, gây ảnh hưởng tới thể trọng lợn thịt (4).