Cây bơ, quả bơ đã quá quen thuộc đối với mọi người. Tuy nhiên, không chỉ được biết đến với giá trị dinh dưỡng và công dụng làm đẹp tuyệt vời, cây bơ nói chung và quả bơ nói riêng (tên khoa học: Persea americana) còn được ứng dụng trong y học.

Kết quả nghiên cứu cho thấy, mặc dù các bộ phận trên cây bơ có độc tính nhưng có thể được điều chế để điều trị nhiều loại bệnh quan trọng.

Những nghiên cứu đáng chú ý

• Theo Tạp chí Nghiên cứu khoa học Mỹ – Âu – Á (American – Eurasian Journal of Scientific Research), chiết xuất methanol từ lá cây bơ có hoạt tính kháng khuẩn và chống lao phổi – một trong những bệnh có khả năng tái phát cao và đáng quan tâm trên toàn thế giới (7)
• Theo Tạp chí Quốc tế về Xuất bản khoa học và nghiên cứu (International Journal of Scientific and Research Publications), thành phần hóa học của quả bơ qua phân tích và nghiên cứu cũng cho thấy tiềm năng phòng ngừa và chống ung thư. (4)

Công dụng điều trị tắc kinh, vô sinh ở nữ giới

• Kết quả nghiên cứu cho thấy các bộ phận trên cây bơ có thể điều trị nhiều chứng bệnh ở phụ nữ như: tắc kinh (dùng nước sắc vỏ cây hoặc quả bơ đã phơi khô), vô sinh (nước sắc quả bơ, hạt bơ phơi khô hoặc cành bơ tươi), kinh nguyệt không đều (nước sắc chồi non hoặc lá).
• Ngoài ra, nước sắc từ chồi non của cây bơ còn có công dụng trong điều trị bệnh giang mai và được xem như thuốc để phá thai.
• Và không chỉ có tác dụng đối với phụ nữ, nước sắc từ quả bơ phơi khô cũng giúp kích thích, tăng cường sinh lý ở nam giới. (3)

Công dụng của lá cây bơ

Được biết, nước sắc lá cây bơ có nhiều công dụng như giúp lợi tiểu, giảm huyết áp, giảm đau, chống viêm, điều trị tiểu đường, thiếu máu, mất ngủ, tiêu chảy, kiết lị, viêm loét dạ dày, viêm phế quản, bệnh gút…

Ngoài ra, chiết xuất từ lá cây bơ còn có đặc tính chống co giật nên được đề xuất trong chế tạo thuốc chống cho giật và động kinh ở trẻ em (1). Bên cạnh đó, các nghiên cứu cho thấy lá và chồi non tươi của cây bơ cũng có khả năng chống ung thư.

Công dụng của quả bơ

Bơ là loại quả chứa nhiều chất béo ở dạng chất béo tốt. Các nghiên cứu lâm sàng cho thấy quả bơ có khả năng giúp hỗ trợ sức khỏe tim mạch, giúp quản lý cân nặng, chống lão hóa và giảm nguy cơ mắc hội chứng chuyển hóa. Đồng thời, thịt quả bơ chín cũng như bột quả bơ cũng được sử dụng để giảm mỡ máu và tăng cường sinh lý. Bên cạnh đó, vỏ quả bơ cũng được sử dụng để tẩy giun. (5)

Ngoài ra, quả bơ với thành phần vitamin (K, B5, B6, C, E…) và khoáng chất (như Ka li) dồi dào còn được biết đến với công dụng làm giảm táo bón, tiểu đường và sỏi mật. Ăn đầy đủ bơ giúp mắt khỏe, tóc phát triển tốt, cơ thể khỏe mạnh. Thịt quả bơ còn được trực tiếp dùng trong làm đẹp như làm mặt nạ cho tóc và da.

Công dụng của hạt bơ

Nước sắc hạt bơ (đã phơi khô) giúp lợi tiểu, chống nhiễm trùng… và ăn hạt bơ đã rang chín giúp giảm tình trạng tiêu chảy. Bên cạnh đó, chiết xuất từ hạt bơ còn cho thấy khả năng tạo hồng cầu. Hạt bơ cũng được nghiền và sử dụng trong công thức điều chế thuốc mỡ để điều trị các bệnh ngoài da như ghẻ, vết thương mưng mủ và gàu… (5)

Lưu ý

• Dị ứng: Những người bị dị ứng có thể có các triệu chứng ở miệng và cổ họng sau khi ăn bơ. Bên cạnh đó còn có hiện tượng dị ứng với bơ thuộc hội chứng latex – fruit (dị ứng với protein latex cao su tự nhiên) với các triệu chứng như nổi mề đay, đau bụng, nôn mửa và thậm chí là tử vong.
• Độc tính: Tuy các bộ phận trên cây bơ có thể dùng để điều trị bệnh nhưng vì chúng có độc tính nên khi sử dụng, cần tham khảo thêm ý kiến thầy thuốc. Thêm vào đó, quả bơ chưa chín (cũng như chồi non) có độc nên nó còn được dùng làm thuốc phá thai. Đối với động vật, lá và vỏ cây bơ thuộc chủng Guatemala có độc tính và thậm chí gây tử vong trên một số loài như chim, gia súc, ngựa, mèo, chó, thỏ, chuột… (2)
• Tác dụng không mong muốn: mặc dù bơ là loại quả rất tốt cho sức khỏe, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em nhưng ăn quá nhiều bơ trong một thời gian dài sẽ dẫn đến những hậu quả không mong muốn đối với phụ nữ mang thai và cho con bú như gây thiệt hại cho tuyến vú, làm giảm lượng sữa và gây đau bụng cho trẻ nhỏ. Ăn nhiều bơ cũng gây thừa cân và tổn thương gan. Ngoài ra, ăn bơ cùng lúc với một số loại thuốc (như thuốc loãng máu) sẽ làm mất tác dụng của thuốc.