Mất ngủ là một căn bệnh thể hiện cho tình trạng khó ngủ, ngủ không sâu giấc, thường xuyên tỉnh giấc lúc nửa đêm, ngủ chập chờn, trằn trọc hoặc hoàn toàn không thể đi vào giấc ngủ.

Bệnh lý này nếu thường xuyên xảy ra hoặc kéo dài liên tục sẽ khiến cơ thể mệt mỏi, suy nhược, uể oải, thiếu sức sống, không có khả năng làm việc, học tập, vận động hay tham gia vào các hoạt động sinh hoạt thường ngày.

Ngoài ra thiếu ngủ lâu ngày còn làm tăng nguy cơ thừa cân béo phì, bị tiểu đường, tim mạch hoặc mắc phải một số bệnh mãn tính khác.

Trước khi thăm khám và điều trị y tế, người bệnh có thể tham khảo và thử áp dụng một số cách trị mất ngủ tại nhà sau:

1. Cách chữa trị mất ngủ tại nhà bằng trà thảo mộc

Tình trạng mất ngủ có thể được cải thiện bằng cách sử dụng trà thảo mộc. Bởi một số hoạt chất trong trà có thể giúp người bệnh nhanh chóng đi vào giấc ngủ, ngủ sâu và không bị tỉnh giấc lúc nửa đêm.

Để ngủ ngon, mỗi tối bạn có thể sử dụng một trong những loại trà thảo mộc sau:

Trà tâm sen chữa chứng mất ngủ

Trong Y học cổ truyền, tâm sen được sử dụng phổ biến để điều trị những triệu chứng liên quan đến bệnh mất ngủ. Tác dụng chính của vị thuốc này gồm an thần, giải nhiệt, hỗ trợ điều trị rối loạn giấc ngủ, mất ngủ. Tác dụng này xuất hiện là do tâm sen chứa một số thành phần quan trọng như flavonoid, alkaloid, các acid amin. Đây đều là những chất có khả năng chống căng thẳng, giúp thư giãn thần kinh.

Để điều trị mất ngủ, bạn nên pha loãng trà tâm sen và uống ấm. Sau khi quen với việc sử dụng trà, bạn nên tăng dần độ đặc. Lưu ý không dùng trà tâm sen để uống thay nước lọc và không uống trà liên tục trong 30 ngày.

Nguyên liệu:

• Một lượng nhỏ trà tâm sen
• 500ml nước đun sôi.

Cách thực hiện:

• Hãm tâm sen trong nước sôi khoảng 10 phút
• Sử dụng trà tâm sen ấm để nhâm nhi nhiều lần trong ngày.

Nâng cao chất lượng giấc ngủ bằng trà hoa cúc

Việc uống trà hoa cúc vào mỗi buổi tối trước khi đi ngủ sẽ giúp bạn an thần nhẹ, giảm căng thẳng, stress, giúp ngủ ngon và ngủ sâu hơn. Ngoài ra một số hoạt chất trong hoa cúc còn có tác dụng kháng viêm, giảm đau, thanh lọc và hỗ trợ quá trình đào thải độc tố cho cơ thể.

Nguyên liệu:

• 5 – 7 bông cúc khô
• 300ml nước sôi.

Cách thực hiện:

• Cho hoa cúc khô vào ấm
• Thêm nước sôi và tiến hành hãm trong 15 phút để lấy nước trà hoa cúc
• Uống trà hoa cúc trước khi đi ngủ để cải thiện giấc ngủ mỗi ngày.

Trị mất ngủ bằng trà gừng

Trong trà gừng chứa hoạt chất cineiole có tác dụng cải thiện tâm trạng, giảm stress, căng thẳng và khắc phục tình trạng đau nửa đầu. Ngoài ra việc thường xuyên uống trà gừng ấm còn giúp bạn tăng cường quá trình trao đổi chất, thúc đẩy quá trình lưu thông máu đến não bộ. Từ đó giúp tinh thần và não bộ được ổn định, nâng cao chất lượng giấc ngủ.

Nguyên liệu:

• 4 lát gừng tươi
• 300ml nước đun sôi
• 10 ml mật ong nguyên chất
• 10 ml nước cốt chanh.

Cách thực hiện:

• Cho gừng và nước sôi vào tách, hãm trong 15 phút
• Thêm mật ong và nước cốt chanh vào tách trà gừng, khuấy cho tan
• Uống trà gừng ấm trước khi đi ngủ để cải thiện tốt giấc ngủ.

Uống trà cam thảo giúp an thần và gây buồn ngủ

Trong Đông y cam thảo được sử dụng phổ biến nhờ khả năng gây buồn ngủ và tính an thần nhẹ, có khả năng giúp người bệnh ngủ ngon và ngủ sâu hơn. Ngoài ra cam thảo còn có tác dụng giảm viêm, sát khuẩn nhẹ, giúp phòng ngừa và cải thiện các triệu chứng liên quan đến đường hô hấp.

Nguyên liệu:

• Vài lát cam thảo
• 300ml nước.

Cách thực hiện:

• Đun sôi lượng nước đã chuẩn bị
• Thêm cam thảo và đun sôi thêm 5 phút
• Uống trà cam thảo mỗi ngày để cải thiện giấc ngủ.

Lưu ý:

• Không dùng quá 20 gram cam thảo mỗi ngày.

2. Cách bấm huyệt trị bệnh mất ngủ tại nhà

Bấm huyệt là một trong những phương pháp chữa bệnh được ứng dụng phổ biến trong Y học cổ truyền. Đối với những người bị mất ngủ, phương pháp điều trị này có thể kích thích và đẩy nhanh quá trình lưu thông khí huyết diễn ra bên trong cơ thể. Từ đó giúp tinh thần sảng khoái, cải thiện giấc ngủ.

Để  khắc phục các triệu chứng của bệnh mất ngủ, huyệt Thần môn, huyệt Dũng tuyền, huyệt Tam âm giao, huyệt Nội quan, huyệt Phong trì… và một số huyệt vị nhất định khác tồn tại trên cơ thể cần được tác động bằng cách dây ấn.

Tuy nhiên cách bấm huyệt trị bệnh mất ngủ tại nhà cần được thực hiện dưới bàn tay của thầy thuốc hoặc những người có chuyên môn. Bởi việc không am hiểu và thực hiện sai cách có thể gây phản tác dụng và làm ảnh hưởng đến sức khỏe.

3. Tập luyện giúp điều trị hiệu quả tình trạng mất ngủ tại nhà

Theo các chuyên gia, nếu muốn kiểm soát căng thẳng và duy trì sức khỏe tổng thể, bạn nên tăng cường vận động cũng như dành thời gian tập luyện mỗi ngày. Bên cạnh đó việc lựa chọn và áp dụng những bài tập phù hợp sẽ giúp bạn kích thích quá trình lưu thông máu, giúp hệ thần kinh và cơ bắp được thư giãn. Từ đó cải thiện tốt tình trạng mất ngủ, bệnh nhân ngủ ngon và ngủ sâu hơn.

Yoga là một bộ môn thể thao rất phù hợp với những người đang mắc chứng mất ngủ. Những động tác trong bài tập yoga có thể kích thích cơ thể sản sinh một lượng lớn hormone melatonin. Hormone này sẽ tạo cảm giác buồn ngủ và điều hòa nhiệt độ trong cơ thể.

Động tác gập người

• Đứng thẳng trên sàn nhà với tư thế mở rộng hai chân. Khoảng cách giữa hai chân bằng một khoảng bằng hông
• Gập phần thân trên xuống sàn một cách từ từ và hết mức có thể
• Vòng hai tay ra phía sau, nắm và giữ lấy cổ chân
• Đỉnh đầu hướng xuống dưới
• Cố gắng giữ nguyên tư thế khoảng 1 phút, kết hợp với hít thở đều và sâu
• Thả lỏng cơ thể, trở về tư thế ban đồng
• Lặp lại động tác từ 15 – 20 lần.

Bài tập thở

• Khép môi lại một cách nhẹ nhàng, sau đó cố gắng thở ra thật mạnh
• Hít vào thông qua đường mũi khoảng 4 giây
• Tiếp tục giữ hơi lại trong từ 5  – 7 giây
• Thở ra một cách từ từ, khoảng 8 giây
• Lặp lại bài tập thở 4 lần, người bệnh có thể tăng dân chu kỳ hít thở lên.

Hoạt động điều hòa hơi thở cũng như hít thở đúng cách sẽ giúp bạn kích thích quá trình vận chuyển oxy lên não. Điều này giúp não bộ được thư giãn, nâng cao chất lượng giấc ngủ.

Động tác vặn người

• Nằm trên thảm tập với tư thế nằm ngửa
• Hai tay dang ngang, thả lỏng, hai đầu gối khép lại và nhẹ nhàng kéo về phía trước
• Nghiêng hai đầu gối về bên trái, sử dụng lực từ tay trái đè cả hai đầu gối xuống sát mặt thảm
• Đầu nghiêng về bên phải, phần thân trên giữ nguyên, cố gắng duy trì trạng thái này trong 10 giây
• Thả lỏng cơ thể và đưa các bộ phận về vị trí ban đầu
• Lặp lại động tác với bên còn lại
• Thực hiện từ 7  – 10 lần ở mỗi bên.

4. Kiểm soát căng thẳng, cải thiện giấc ngủ bằng cách tăng cường bổ sung khoáng chất thiết yếu

Chứng mất ngủ và các biểu hiện đi kèm có thể xảy ra nếu bạn không dung nạp đủ lượng khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Kết quả tổng hợp từ nhiều cuộc nghiên cứu đã chỉ ra rằng, việc bổ sung đầy đủ các khoáng chất cần thiết cho cơ thể có thể giúp những người bị mất ngủ cải thiện tốt bệnh lý, giúp dễ dàng đi vào giấc ngủ, ngủ sâu và ngủ ngon giấc hơn.

L-theanine

L-theanine là một loại axit amin rất cần thiết cho não bộ và cơ thể. Bởi  loại axit amin này có khả năng kiểm soát căng thẳng, giảm cảm giác hồi hộp và lo lắng. Ngoài ra L-theanine còn có tác dụng kích thích và hình thành các sóng não có tác dụng giảm căng thẳng và thư giãn thần kinh.

Chính vì thế nếu bị mất ngủ kéo dài, người bệnh có thể bổ sung trà đen và một số loại thực phẩm chứa L-theanine khác vào  bữa ăn để cải thiện bệnh lý.

Magie

Cơ thể thiếu hụt magie được xác định là một trong những nguyên nhân khiến các hoạt động của não bộ bị chậm lại. Trong đó khả năng phát ra các tín hiệu gây buồn ngủ của não bộ vào ban đêm cũng bị ảnh hưởng.

Do đó, để dễ dàng hơn trong việc đi vào giấc ngủ,  người bệnh nên tăng cường bổ sung những loại thực phẩm giàu magie vào chế độ dinh dưỡng để đảm bảo dung nạp đủ chất cho cơ thể.

Các chuyên gia khuyên rằng, một người trưởng thành nên dung nạp đủ 400 – 420 gram magie / ngày cho cơ thể. Những loại thực phẩm giàu magie gồm: Đậu hũ, quả hạch, sôcôla đen, bơ, đậu, các loại hạt, một số loại cá béo, ngũ cốc nguyên cám, chuối, rau lá xanh…

5. Cách sử dụng mật ong nguyên chất chữa mất ngủ tại nhà

Mật ong nguyên chất có vị ngọt thanh, mùi thơm, tình bình và chứa nhiều hoạt chất, vitamin tốt cho sức đề kháng và sức khỏe tổng thể. Theo Y học cổ truyền, mật ong có tác dụng giải độc, thanh nhiệt cơ thể, nhuận phế, an thần và bổ dưỡng tỳ vị. Đồng thời cải thiện các hoạt động của hệ tiêu hóa, kháng viêm và phòng ngừa các bệnh hô hấp.

Theo nghiên cứu dược lý hiện đại, thành phần của mật ong nguyên chất có chứa một lượng lớn hoạt chất tryptophan. Hoạt chất này có tác dụng kích thích não bộ sản sinh hormone endorphin và chất dẫn truyền có tên serotonin. Từ đó giúp não bộ giải phóng căng thẳng, an thần, cải thiện tâm trạng và cải thiện chất lượng giấc ngủ.

Nguyên liệu:

• Mật ong nguyên chất.

Cách thực hiện:

• Hòa tan 20ml mật ong nguyên chất trong 200ml nước ấm
• Dùng thìa khuấy đều cho đến khi mật ong tan hết
• Ngậm và uống từng ngụm mật ong ấm
• Uống mỗi ngày từ 1 – 2 lần (sáng và tối trước khi đi ngủ)
• Kết hợp nước mật ong ấm cùng với chế độ nghỉ ngơi, thư giãn phù hợp.

6. Cách trị mất ngủ tại nhà với hoa tam thất

Người bệnh có thể sử dụng nụ hoa tam thất để cải thiện giấc ngủ, giúp ngủ nhanh và ngủ sâu hơn. Những hoạt chất trong vị thuốc này có tác dụng an thần nhẹ, điều hòa huyết áp, kích thích quá trình lưu thông máu về não bộ, giảm căng thẳng thần kinh.

Nguyên liệu:

• 3 nụ hoa tam thất.

Cách thực hiện:

• Cho nụ hoa tam thất đã chuẩn bị vào ấm giữ nhiệt
• Rót 500ml nước đun sôi vào ấm
• Tiên hành hãm nụ hoa tam thất trong vòng 20 phút
• Uống nước thuốc trong ngày hoặc uống vào buổi chiều tối giúp dễ dàng đi vào giấc ngủ.

Lưu ý an toàn:

• Không áp dụng cách trị mất ngủ tại nhà với hoa tam thất cho những người bị hạ huyết áp.

7. Vệ sinh giấc ngủ giúp dễ đi vào giấc ngủ hơn

Vệ sinh giấc ngủ bằng cách điều chỉnh thói quen sinh hoạt và thời gian ngủ có thể giúp người bệnh cải thiện chất lượng giấc ngủ, giúp ngủ đúng giờ, đủ giấc, ngủ ngon và ngủ sâu hơn.

Để vệ sinh giấc ngủ, bạn nên lưu ý và thực hiện những điều sau đây:

• Cố định thời gian lên giường đi ngủ và thời gian thức giấc. Bạn cần tránh thức dậy sau 7 giờ và thức quá 23 giờ.
• Không nên sử dụng các loại rượu bia, thuốc lá, trà xanh, sôcôla… vào buổi tối hoặc trước giờ đi ngủ.
• Tránh ăn khuya, ăn quá nhiều vào mỗi tối. Bởi điều này sẽ khiến dạ dày hoạt động liên tục và gây khó ngủ.
• Tránh sử dụng điện thoại, xem một bộ phim hay đọc một cuốn sách hay, dùng laptop hoặc thực hiện một số hoạt động kích thích khác vào mỗi buổi tối để tránh gây khó ngủ.
• Đảm bảo phòng ngủ thông thoái, thoải mái, có nhiệt độ ổn định, tối và yên tĩnh.
• Không nên tập luyện thể dục trước khi đi ngủ.
• Tăng cường vận động vào mỗi buổi sáng sau khi thức dậy. Hoạt động này sẽ giúp tinh thần thoải mái, nâng cao thể trạng, sức đề kháng và sức khỏe tổng thể.

8. Điều trị mất ngủ tại nhà với phương pháp ngồi thiền

Ngồi thiền là phương pháp được áp dụng phổ biến trong điều trị mất ngủ và kiểm soát căng thẳng. Bởi phương pháp này có khả năng giúp người thực hiện tịnh tâm và an thần. Đồng thời giúp rũ bỏ những lo âu, phiền muộn và căng thẳng.

Ngoài ra việc áp dụng phương pháp ngồi thiền còn giúp bạn dưỡng cơ thể là luyện tâm. Từ đó giúp cải thiện tinh thần, nhanh chóng chìm vào giấc ngủ.

Cách thực hiện:

• Ngồi trên giường với tư thế xếp bằng tự nhiên
• Dùng lực từ tay kéo bàn chân phải lên trên và đặt chéo lên đùi chân trái. Tiếp tục dùng lực từ tay kéo bàn chân trái lên trên và đặt chéo lên đùi chân phải
• Cả hai lòng bàn chân phải hướng lên trên, phần gót của hai chân ép sát vào bụng
• Đặt hai tay lên đùi, thả lỏng tay một cách tự nhiên
• Giữ thẳng lưng, đầu hơi cúi xuống
• Tập trung, thả lỏng cơ thể, tuyệt đối tịnh tâm và không suy nghĩ khoảng 20 – 30 phút.

Lưu ý:

• Hiệu quả từ phương pháp ngồi thiền điều trị bệnh mất ngủ tại nhà tùy thuộc vào khả năng tịnh tâm và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Đối với những trường hợp nhẹ hoặc mất ngủ do rối loạn lo âu, căng thẳng, người bệnh sẽ nhận thấy rõ hiệu quả nếu kiên trì áp dụng trong thời gian dài. Đối với những trường hợp nặng, mất ngủ mãn tính, phương pháp ngồi thiền chỉ mang tác dụng hỗ trợ.

9. Biện pháp ngâm chân cải thiện tình trạng mất ngủ

Bàn chân được đánh giá là một bộ phận quan trọng của cơ thể bởi bộ phận này tập trung hơn 60 huyệt đạo. Những huyệt đạo được tìm thấy dưới lòng bàn chân có mối liên hệ chặt chẽ với những cơ quan nội tạng và hệ thần kinh.

Nếu thực hiện xoa bóp bấm huyệt trong thời gian ngâm chân, dây thần kinh, mạch máu và những cơ quan trong cơ thể sẽ được thư giãn. Từ đó giúp cải thiện tâm trạng, tinh thần thoải mái, hỗ trợ quá trình điều trị mất ngủ và chứng đau đầu.

Để nâng cao hiệu quả điều trị rối loạn giấc ngủ, mất ngủ, vào mỗi buổi tối người bệnh nên ngâm chân cùng với nước sắc thảo dược hoặc nước muối ấm từ 10 – 15 phút.

10. Cách sử dụng tinh dầu điều trị bệnh mất ngủ tại nhà

Theo các chuyên gia, việc sử dụng tinh dầu thiên nhiên đúng cách sẽ giúp bạn cải thiện tốt chất lượng giấc ngủ, dễ dàng đi vào giấc  ngủ, ngủ sâu và ngủ ngon hơn. Bởi mùi hương và một số dưỡng chất có trong tinh dầu có khả năng xoa dịu và thư giãn hệ thần kinh trung ương, toàn bộ cơ thể và giúp an thần.

Tinh dầu hoa oải hương, gỗ đàn hương, tinh dầu cam, sả đều là các loại tinh dầu thiên nhiên được sử dụng trong điều trị mất ngủ, giúp người bệnh ngủ đúng giờ, ngủ đủ giấc và ngủ ngon hơn.

Để cải thiện chất lượng giấc ngủ, bạn hãy thêm từ 3  – 4 giọt tinh dầu thiên nhiên vào bồn nước ấm, sau đó sử dụng nước này để tắm trước khi đi ngủ. Ngoài ra bạn có thể tiến hành xông hơi với tinh dầu. Biện pháp này cũng mang đến những lợi ích và hiệu quả tương tự.

11. Cách điều trị mất ngủ tại nhà bằng lá đinh lăng

Trong lá đinh lăng chứa một hàm lượng lớn hoạt chất saponin. Hoạt chất này nổi tiếng với khả năng thông kinh hoạt lạc, an thần và cải thiện chứng đau đầu. Chính vì thế, việc sử dụng lá đinh lăng sẽ mang đến những lợi ích và tác dụng hữu hiệu cho những trường hợp mất ngủ và đau đầu. Đồng thời giúp cải thiện sức đề kháng cho cơ thể nếu sử dụng đường uống.

Để cải thiện giấc ngủ và giúp dễ ngủ hơn, người bệnh nên nhét vào trong vỏ gối lá đinh lăng khô sao vàng. Sau đó sử dụng lá này để kê đầu khi ngủ. Bên cạnh đó bạn nên sử dụng bài thuốc kết hợp lá đinh lăng cùng với các vị thuốc khác để nâng cao hiệu quả chữa trị.

Nguyên liệu:

• 20 gram lá đinh lăng khô
• 20 gram rau má
• 20 gram cỏ nhọ nồi
• 20 gram nham tang
• 10 gram phục linh
• 20 gram hải đồng bì
• 10 gram chi liên
• 10 gram nghiệt bì
• 16 gram rễ cây xấu hổ.

Cách thực hiện:

• Rửa sạch và mang tất cả các vị thuốc đã chuẩn bị cho vào ấm
• Thêm vào ấm thuốc 800ml nước lọc
• Tiến hành sắc thuốc đến khi nhận thấy lượng nước thuốc trong nồi hơi đặc lại và còn phân nửa
• Chia nước thuốc thành 2 phần, uống 2 lần trong ngày, không sử dụng bã
• Để cải thiện giấc ngủ, bạn nên kiên trì thực hiện bài thuốc trong 7 ngày.

12. Cách cải thiện chất lượng, giấc ngủ, ngủ ngon và ngủ sâu bằng cây nữ lang

Cây nữ lang là loại thảo dược thiên nhiên có khả năng cải thiện chứng mất ngủ hiệu quả. Trong đó phần rễ của loại thảo dược thiên nhiên này được đánh giá là mang lại hiệu quả tốt nhất.

Theo Nghiên cứu được lý hiện đại, một số hoạt chất trong rễ cây nữ lang hoạt động như thuốc an thần. Các hoạt chất có khả năng tác động vào não bộ, giúp cải thiện tâm trạng, chứng căng thẳng thần kinh và giảm đau đầu. Từ đó giúp nâng cao chất lượng giấc ngủ, người bệnh có thể ngủ ngon và ngủ sâu hơn.

Một số cách giúp cải thiện chất lượng, giấc ngủ, ngủ ngon và ngủ sâu tại nhà bằng cây nữ lang:

Làm trà rễ nữ lang

Nguyên liệu:

• 2 – 3 gram rễ nữ lang khô.

Cách thực hiện:

• Tiến hành hãm lượng rễ nữ lang khô đã chuẩn bị cùng 200ml nước sôi trong 20 phút
• Gạn lấy phần nước thuốc và uống từng ngụm nhỏ
• Thực hiện mỗi ngày một lần.

Ngâm rễ nữ lang với rượu

Nguyên liệu:

• Rễ nữ lang
• Rượu trắng 40 độ.

Cách thực hiện:

• Tiến hành ngâm rễ nữ lang cùng rượu trắng với tỉ lệ 1:5
• Bảo quản rượu thuốc ít nhất 30 ngày thì mang ra sử dụng
• Mỗi lần lấy từ 4 – 6ml thuốc rượu để uống. Sử dụng trong 15 ngày.

13. Uống trà lạc tiên kiểm soát tình trạng mất ngủ tại nhà

Thành phần hóa học của lạc tiên đều là những chất có dược lý rất cao. Cụ thể như alcaloid, lavonoid, saponin… Đây đều là các chất mang tác dụng chống oxy hóa, bảo vệ tế bào não khỏi sự tác động mạnh mẽ của các gốc tự do.

Ngoài ra thành phần của lạc tiên còn tạo ra những tác động tích cực đến hệ thần kinh trung ương. Từ đó giúp hệ thần kinh thư giãn, cải thiện tình trạng căng thẳng, lo âu kéo dài. Đồng thời giúp ngủ sâu và ngủ ngon hơn.

Nguyên liệu:

• 15 gram lạc tiên khô.

Cách thực hiện:

• Đun sôi lạc tiên khô cùng với 500ml nước lọc
• Sau 10 phút, tắt bếp, gạn lấy nước và chia nước này thành 2 lần uống trong ngày.