Trong căn nhà nhỏ của mình, anh Trắng mời chúng tôi thưởng trà. Cầm một túi trà hoa vàng thành phẩm, anh nói: “Phải 7 kg hoa tươi mới có được 1 kg hoa khô như thế này. Đầu xuân, khi hoa trà nở là phải hái ngay, nếu để lâu ong sẽ đến hút mật, làm hỏng nhụy, hoặc mưa xuống cũng làm giảm chất lượng trà”. Hoa sau khi hái về sẽ được sao trong chảo với lửa nhỏ, đảo đều và dùng tay vò nhẹ để trà quăn và dậy mùi hương. Mỗi lần pha chỉ lấy một nhúm, rồi tráng trà để loại hết bụi bẩn, sau đó mới dùng nước thật sôi để pha. Trà ngấm sẽ cho màu nước vàng như mật ong, tỏa mùi thơm, uống xong vị ngọt sẽ đọng đầu lưỡi.

Ngồi cùng bàn trà với chúng tôi, ông Triệu Đức Phương, Trưởng phòng Nông nghiệp huyện Ba Chẽ, cho biết trà hoa vàng mọc tự nhiên trong rừng. Mấy năm trước thương lái Trung Quốc đến mua, người dân không biết nên bán với giá rất rẻ. Gần đây, bà con đã hiểu rõ giá trị của loài cây này nên mang về vườn trồng và bán được 15 – 20 triệu đồng/kg hoa khô.

Hoa tươi cũng được bán giá 1,5 – 1,6 triệu đồng/kg. Khách mua trà hoa vàng chủ yếu là giới nhà giàu ở Hà Nội, TP.HCM, Hải Phòng. Theo ông Phương, sở dĩ trà hoa vàng có giá “siêu đắt” là bởi trong nó có dược tính hiếm, có khả năng kiềm chế sự sinh trưởng của các khối u, giảm hàm lượng cholesterol trong máu…

Phát triển chè bền vững phải gắn với nông nghiệp sạch

Ba Chẽ là vùng núi mát mẻ, phù hợp với cây trà hoa vàng và nó đã giúp thay đổi đời sống nhiều gia đình người Dao. Toàn huyện Ba Chẽ hiện có khoảng 40 hộ trồng khoảng 150 ha trà, trong đó 70 ha đã cho thu hoạch. Anh Trắng chính là người đầu tiên trồng trà hoa vàng một cách quy mô với diện tích gần 4 ha, thu được khoảng 2 tỉ đồng mỗi năm. Hộ trồng ít mỗi năm cũng thu về vài trăm triệu đồng.

Trước sức hút của trà hoa vàng, Ba Chẽ đã quy hoạch 500 ha trồng loài cây này trên địa bàn các xã Đạp Thanh, Minh Cầm, Lương Mông. Học theo Ba Chẽ, các huyện lân cận của Quảng Ninh là Tiên Yên, Đầm Hà, Hải Hà cũng phát động người dân trồng trà hoa vàng từ khoảng 1 năm nay. Chia sẻ với Thanh Niên, ông Nguyễn Minh Sơn, Chủ tịch UBND huyện Ba Chẽ, cho biết cùng với việc phát triển diện tích canh tác, huyện cũng quảng bá trà hoa vàng một cách rộng rãi và hy vọng một ngày nào đó mọi gia đình Việt sẽ được dùng trà hoa vàng trong dịp tết cổ truyền.